معرفت نویس

ارائه مطالب مذهبی و علمی(مهدویت، کلام، فلسفه و...)

معرفت نویس

ارائه مطالب مذهبی و علمی(مهدویت، کلام، فلسفه و...)

امر به معروف و نهی از منکر

محمدعلی میری | شنبه, ۲۴ تیر ۱۳۹۶، ۰۲:۱۲ ب.ظ


بسم الله الرحمن الرحیم

امر به معروف و نهی از منکر

یکی از مسائل مهم و اساسی در جامعه ی اسلامی، مسئله ی امربه معروف و نهی از منکر است. پرداختن به این مهم بر همگان لازم و ضروری است. جامعه نیازمند امر به معروف است و این نهی از منکر است که جامعه را از گرفتار شدن در آسیب ها مصون نگاه می دارد.

متأسفانه این فریضه ی الهی در پس مسائل و شبهات فراوانی گرفتار شده است و رو به فراموشی گذاشته است.

اگر انسانی، فردی را از انجام گناهی نهی نماید و یا به کار حسنه ای امر کند، مورد اتهام و تهدید اجتماعی قرار می گیرد. کم نیستند افرادی که به واسطه ی انجام این امر الهی آسیب های جسمی و جانی دیده اند، نمونه ی بارز آن شهید علی خلیلی.

شناخت حدود و شرائط انجام این امر الهی کمک فراوانی به آمران به معروف خواهد نمود.

باید بدانیم که برای انجام این فریضه ی الهی چه شرائط و مقدماتی لازم است. باید حدود این مسئله روشن شود. لذا لازم است مقوله ی امر به معروف و نهی از منکر شناسانده شود تا برای انجام آن دچار مشکل نشویم.

امر و نهی در لغت:

«امر» در لغت به معنی طلب و خواستن و در معانی دیگری مثل شی و فعل و حادثه نیز استعمال می شود. اگر به معنی طلب استعمال شود بر وزن اوامر جمع بسته می شود و در معانی دیگر بر وزن امور جمع بسته می شود.(1)

در فرهنگ الفبایی در باره ی ماده امر چنین آمده:

ماده ی امر یعنی فرمان دادن، این ماده گاهی به معنی حال و موضوع و کار و پیش آمد نیز می آید و بر وزن امور جمع بسته می شود.(2)

امر در قرآن کریم در معانی متعددی استعمال شده است که ظاهرا دو معنی اصل بوده و مابقی معانی به این دو معنی باز می گردند: (3)

الف) طلب و فرمان:

«قُلْ أَمَرَ رَبِّی بِالْقِسْطِ» «بگو: «پروردگارم امر به عدالت کرده است‏» (اعراف/29)

«إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُکُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَماناتِ إِلى‏ أَهْلِها» «خداوند به شما فرمان مى‏دهد که امانتها را به صاحبانش بدهید» (نساء/58)

ب) کار و شیء:

«وَ إِلَى اللَّهِ تُرْجَعُ الْأُمُورُ» «و همه کارها بسوى خدا بازمى‏گردد»(فاطر/4)

«وَ شاوِرْهُمْ فِی الْأَمْر» «و در کارها، با آنان مشورت کن!»(آل عمران/159)

به طور خلاصه می توان گفت که امر یا قولی است یا فعلی. قولی به معنی دستور و فعلی به معنی کار وشیء.

«نهی» در لغت یعنی بازداشتن از کاری.(4)

گاهی نیز به معنی زجر و منع آمده است «وَ نَهَى النَّفْسَ عَنِ الْهَوى‏» «نفس را از هوی و هوس باز دارد»(نازعات/40)

که مراد از این آیه دفع شهوت نفس است از فعل حرام.

نهی قولی اهم از آن آن است که به لفظ امر باشد مانند: «فَاجْتَنِبُوا الرِّجْسَ مِنَ الْأَوْثانِ وَ اجْتَنِبُوا قَوْلَ الزُّور» «از پلیدیهاى بتها اجتناب کنید! و از سخن باطل بپرهیزید!»(حج/30) یا به لفظ لاتفعل «وَ لا تَقْرَبا هذِهِ الشَّجَرَة» «نزدیک این درخت نشوید»(بقره/35)

همچنین گفته شده که نهی ضد امر می باشد، امر به معنی طلب انجام فعل است، اما نهی به معنی ترک انجام فعل می باشد.(5)

پی نوشت:

1. مصباح المنیر، ج1، ص21.

2. فرهنگ الفبایی، ص123و124.

3. انوار الاصول، ج1، ص210و211.

4. فرهنگ الفبایی، ص809.

5. لسان العرب، ج14، ص312.



  • محمدعلی میری

نظرات  (۳)

سلام
درود بر شما
پاسخ:
سلام...
ممنون...
سپاس از حضورتون.
  • فرناز فرزان
  • ممنون از مطلب مفیدتون

    پاسخ:
    ممنون از حضورتون...
  • پیام غدیر ...
  • على علیه السلام فرمودند: تمام کارهاى نیک و حتى جهاد در راه خدا در برابر امر به معروف و نهى از منکر چون آب دهان است در برابر دریاى پهناور.
    پاسخ:
    چه روایت زیبایی....
    ممنون...
    سپاس از حضورتون

    ارسال نظر

    ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
    شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
    <b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">